SOSYAL ÖĞRENME

Öğrenme süreci, kişinin bireysel potansiyeli (içgüdü, zeka, genetik…vb.) üzerine bilginin aktarılış şekli, bilgiyi tecrübe ediş biçimi gibi faktörlerin bir bütünüdür. Öğrenme sürecimizi etkileyen faktörlere bir bakalım.

BEKLENTİ

Beklenti, davranışlarımızın belli durumlarda bazı ödüller getireceğine dair duyduğumuz inanç seviyesidir. Örneğin iş yaşamında beklenenin üstünde performans gösteren bir çalışan, prim, terfi gibi ödüllendirme aldıysa, bu onun beklenti pekiştirme tarihinde yer alır ve performansını yüksek tutmasını sağlar. Davranışımız karşısında alacağımız ödüle verilen değer de davranışımızı etkiler. Örneğin resim yarışmalarında 1. Gelen bir çocuk için bu yeterli değildir. Onun beklentisi ülke çapında duyulmak, herkes tarafından takdir görmek olabilir. Bu beklentisi gerçekleşmeyince bir dahaki resim yarışmasına aynı özveri ile hazırlanmayabilir.

Beklenti 2 türlüdür. İçsel denetim odaklı olan “Şans yoktur, tercihlerimiz vardır” görüşüne sahiptir. Dışsal denetim odaklı olan “Bireyin ne kadar değerli olduğu, çoğunlukla fark edilmez” görüşüne sahiptir.

ÖZYETERLİLİK

Belli bir durumda kişinin yeterli düzeyde performans göstereceğine duyduğu inançtır. Bunun ile ilgili bilgiyi kişi 3 yolla öğrenir.

  • Başkalarının yaptığını gözlemleyerek öğrenme, yani dolaylı tecrübe etmek
  • Bir işi yaparken ki duygularınızı takip etmek (kaygılanıyor musunuz? Başarma heyecanı var mı?)
  • Başkaları tarafından yapabileceğinize yönelik ikna edilmek ve kendi kendinizi ikna etmek

Akademik başarının ve çalışma disiplinin sağlanması ile özyeterlilik doğrudan etkilidir. Özyeterliliğini sağlamış bireyler pek çok araştırma sonucuna göre daha başarılı olmaktadır.

SOSYAL ZEKA

Yaşantımızda edindiğimiz tecrübelerin yanında bir bilgi birikimimiz vardır. Sosyal zeka bunu kapsar. Bu konu ile ilgili N. Cantor şu 3 farklılıktan bahseder:

  1. Yaşam hedefi tercihleri: İnsanların yaşam hedef ve görevlerini daha önemli olarak algıladıkları birbirinden çok farklıdır. Ayrıca kişinin kendisinde de zaman içinde değişebilir. Birisi için iyi bir anne olmak, öbürü için iyi bir Müslüman olmak, bir başkası için ise iyi bir öğretmen olmak önemlidir.
  2. Hedefi gerçekleştirecek farklı yöntemler: İnsanların kendilerine özgü, farklı problem çözme yöntemleri vardır. Hedefi için öncelikli görevleri de başka şekilde algılayabilir.
  3. Sosyal etkileşimlerle ilgili bilgi: Sosyalleşme sürecinde öncelikleri ve sosyalleşme düzey ve anlayışları farklıdır fakat birbirinden etkilenerek değişim gösterebilir.

 

Yazıyı sonlandırırken kendinizi sorgulamanızı istiyorum. “Ben kimim?” diye kendinize sorarak 5 farklı cevap arayın. Sosyal öğrenme ile ilgili olarak özyeterliliğe sahip miyim? Ben hangi şekillerde öğreniyorum?

 

Hedeflerinizi gerçekleştirdiğiniz mutlu günlere….

 

PSİKOLOG

AYÇA YENİCELİ GÜLAN

ÖZEL ŞİRİNCE ÖZEL EĞİTİM ve REHABİLİTASYON MERKEZİ