Özel Eğitim: Farklı gelişim özellikleri gösteren bireylere, konu ile ilgili uzmanlaşmış kişiler tarafından, bir ekip çalışmasıyla ve özel yöntem ve özel materyaller kullanılarak verilen eğitimdir.
Özel Eğitimin İlkeleri
- Her çocuğun eğitilme hakkı vardır. Dolayısıyla her engelli çocuğun da eğitim hakkı vardır.
- Özel eğitimde erken tanı şarttır. Artık anne karnında bile çocuğun engeline dair tanı konulabilmektedir.
- Eğitime en erken şekilde başlanmalıdır. Çünkü gecikmeler ileride telafisi zor olumsuzluklar yaratabilmektedir.
- Özel eğitimde kaynaştırma temel ilkelerdendir. Yani engelli bireyler, diğer engeli olmayan bireylerle bir araya getirilmeye çalışılmalıdır.
- Tanı konulan çocuk, uygun koşullar sağlanarak, kendisi için en uygun kuruma yerleştirilmelidir.
- Belirli aralıklarla, bilimsel yollarla değerlendirme yapılmalıdır. Değerlendirme sonuçlarına göre eğitsel kararlar gözden geçirilmelidir.
- Özel eğitimde çocuğun bütünsel gelişimi temel ilke olmalıdır. Bilişsel, duygusal, fiziksel ve sosyal gelişimi bir bütündür. Hiçbiri göz ardı edilmemelidir.
- Eğitim sürecine aile dahil olmalıdır. Aile katılmadan eğitimde tam başarı sağlanamaz.
- Ekip çalışması anlayışı şarttır. Çocuğa yardımcı olmak için çeşitli aşamalarda, konunun uzmanlarının bir araya gelmeleri ve birlikte çalışmaları esastır.
Özgüven Gelişimi
0-6 yaş kişilik gelişmesinde çok önemlidir. Kişilik özelliklerimizin %85 oranında kazanımı bu dönemde oluşur. (Bu nedenle biz psikologlar, terapi sürecinde çocukluğu hatırlatmaya uğraşırız.)
Bu dönemin önemli figürlerinden, anne, baba ve öğretmen her çocuğun ayrı bir kişilik yapısında olacağını bilmeli ve çocuğa saygı göstermelidir.
Çocuğun kişiliği insanların ona yaklaşımı ile ilişkilidir. Anne-baba ve diğer yetişkinlerin, olumlu yaklaştığı, güven duyduğu, sevgi gösterdiği çocuklar; kendisine güvenen ve dengeli çocuklar olur.
Beceriksiz olarak görülüp, dışlanan çocuklar, öfkeli ve güvensiz olarak yetişirler.
Güven kazanımının temeli 0-18 ay itibariyledir.
İşte tüm bu nedenlerle, en erken şekilde tanılanmış (bebeklik döneminde) ve özel eğitime başlamış çocuklar, anne babası dışındaki yetişkinler tarafından (öğretmenler) saygı ve sevgi görerek, güven kazanım temeli dönemine yatırım yaparlar. Başlangıç döneminde ailenin de hala engeli kabullenme süreci devam etmekte olduğu için, özel eğitim kurumundaki uzmanların yönlendirmeleriyle, süreci daha kolay atlatır. Böylelikle çocuğa olumsuz yansıması azalır.
Bireysel eğitim aldığı için öğretmenleri bütünsel gelişim özelliklerini tanımaktadır. Dolayısıyla çocuğun yetersiz olduğu alanı desteklerken, yetenekli olduğu alanların da en erken şekilde keşfedilmesini sağlar. Çocuğun kendisini en doğru şekilde tanıması, zaten özgüvenin yapı taşıdır.
Ailenin de çocuğu bütün yeterlilik ve yetersizlikleriyle tanıması, çocuğun gelişim sürecinde, potansiyelinden düşük veya potansiyelinden yüksek beklentilere girmesini önler. Bu da çok önemli bir adımdır.
Özel gereksinimli çocukların özgüven gelişiminde, özel eğitim önemli bir yer almaktadır.
Tüm çocuklarımızın mutlu ve özgüveni yüksek bireyler olarak yetişmesini dilerim…
Uzm. Psk. Ayça YENİCELİ GÜLAN
ÖZEL ŞİRİNCE ÖZEL EĞİTİM ve REHABİLİTASYON MERKEZİ
